Z reguły przed wdrożeniem jakiejkolwiek zmiany związanej z produktem bądź usługą wykonuje się badania rynku. Takie analizy umożliwiają lepsze rozeznanie się w obecnym stanie rynku i podjęcie decyzji prowadzących do osiągnięcia wyższych zysków bądź uniknięcia strat. Są dokładnie planowane, czasami przeprowadzane stopniowo, a wszelkie uzyskane w ten sposób informacje wykorzystuje się w celu poprawy ogółu podejmowanych działań dla wymiernych korzyści.

Charakterystyka badań rynku

Rynek nie jest statyczny, praktycznie przez cały czas zachodzą w nim zmiany, dyktowane preferencjami klientów oraz wpływem wielu różnych czynników zewnętrznych. W wielu przypadkach przeprowadzenie badań marketingowych jest konieczne dla osiągnięcia konkretnej pozycji na tle konkurencji (bez nich trudno jest zyskać niezbędną wiedzę na temat wielu kwestii) oraz dla zaspokojenia określonych norm.
Głównymi „tematykami”, wokół których skupiają się badania rynku, są popyt i podaż – dzięki temu wiadomo, jakie towary lub usługi są najbardziej pożądane przez klientów i gdzie, oraz, być może, gdzie występują nadmiary i niedobory. Te zjawiska mają określone przyczyny, dlatego też badania mogą być rozszerzone również na inne aspekty, w tym tendencje rozwojowe. Oczywiście im więcej aspektów zostanie poruszonych, tym bardziej złożone rezultaty, stąd często działania rozszerza się też na funkcjonującą konkurencję, specyfikę danej społeczności, możliwości dystrybucyjne w regionie, zasięg produktu/usługi i wiele innych.

Projekty i kampanie badawcze

Bardzo często badania rynku są częścią większych projektów, ponieważ wymagają sporych nakładów finansowych i dla przedsiębiorstwa czy też zespołu przedsiębiorców bardziej opłacalne jest realizowanie ich zbiorczo niż pojedynczo, ewentualnie etapami. Kampania jest planowana z dużą pieczołowitością, przeważnie też uczestniczą w niej różni specjaliści pomagający na utrzymanie jednakowo wysokiego poziomu jakości badań różnych aspektów funkcjonowania rynku. Mogą to być zewnętrzni eksperci albo odpowiednio wykwalifikowani pracownicy danej firmy. Można też korzystać ze wsparcia wolontariuszy, najczęściej w związku z badaniami opinii publicznej prowadzonymi na szeroką skalę.

Metody wykorzystywane w badaniach rynku

Wszelkie badania naukowe charakteryzują się wykorzystywaniem opracowanych metod do uzyskania wymiernych i wiarygodnych rezultatów. W przypadku badań rynku również stosuje się konkretne metody, w tym przede wszystkim różnego rodzaju ankiety, obserwacje, eksperymenty (wymagają najdokładniejszego opracowywania), jak też tzw. badania panelowe. Ankiety to zestawy mniej lub bardziej skomplikowanych pytań, na które odpowiadają osoby znajdujące się w docelowych grupach badanych.
Z reguły występuje kilka takich grup, dzięki czemu uzyskane odpowiedzi świadczą o uśrednionych preferencjach, problemach lub potrzebach typowych dla pewnej części społeczności. Żeby badanie wychodziło miarodajnie, niezbędne jest prawidłowe skonstruowanie ankiet oraz zachęcenie do udziału w badaniu jak największej liczby osób. Obserwacja to również dość prosta metoda, polega na obserwowaniu pewnych procesów lub uczestniczeniu w nich, można też przenieść obserwację na grunt danego zakładu. Badania panelowe przypominają zbieranie wyników za pomocą ankiet, ale nie dotyczą wyłącznie pytań i odpowiedzi, ale również różnych wysnuwanych wniosków, zaobserwowanych prawidłowości itd.

Wiarygodność badań

Rzetelnie przeprowadzone badania rynku mogą dostarczyć wielu przydatnych informacji. Jeśli trzeba zrezygnować z niektórych metod z uwagi na koszty, warto pozostać przy tych przynoszących najwięcej rezultatów ważnych w danej sytuacji. Można też wykorzystać pomoc wolontariuszy lub polegać na własnych obserwacjach przeprowadzanych podczas wykonywania typowych czynności na rynku.
Najwyższą wiarygodność badań uzyskuje się przy gromadzeniu wyników przez dany okres czasu. Nie można polegać na informacjach przeterminowanych, jak również brać pod uwagę zbyt krótki czas, ponieważ w jednym i w drugim podejściu łatwo o przeoczenie czegoś istotnego bądź pominięcie części opinii (gdy np. wybrany rodzaj badań nie obejmie pewnej grupy konsumentów).